Tamedyazt d twaract-is : Tameẓla gar ileqman
Asebtar amaynut: “Tamedyazt d twaract-is” d ammud i d-yeffɣen ɣer teẓrigin Aframed, deg useggas 2009, i d-yura Ḥmed Lala. « Asefru bdiɣ-t d aleqqaq, llmeɣ-d d arqaq,…, ttleɣ-t jem... |
(Ulac amgerrad)
|
Lqem n wass 30 Ɣuct 2009 à 23:19
“Tamedyazt d twaract-is” d ammud i d-yeffɣen ɣer teẓrigin Aframed, deg useggas 2009, i d-yura Ḥmed Lala.
« Asefru bdiɣ-t d aleqqaq,
llmeɣ-d d arqaq,…,
ttleɣ-t jemɛeɣ-t d inzan. »
Asewzer-a, d tisukkest deg tmedyazt i yura Ḥmed Lala. Ur yuḥwağ yiwen ad isiɣzef awal akken ad yefhem acu yellan daxel-is. Ta i d ṭṭbiɛa n umedyaz. Ur yeḥmil asuget n wawal.
Ḥmed Lala, ilul deg waggur n yulyu, aseggas 1967, d mmi-s n taddart Tiwririn, yezgan deg tɣiwant Ifnayen. Yeqdec aṭas deg tdukliwin. Ayen akk yesla, d wayen akk yeɣra ama s teqbaylit ama s tefransist, yenğer-as-d abrid ɣer usefru.
Ammud “Tamedyazt d twaract-is” yebḍa ɣef tlata yiḥricen. Aḥric amezwaru yeɛna tamedyazt. Ma d wiyaḍ bḍan ɣef yinzan d temseɛraq. Isental iɣef i d-yessefra Ḥmed ggten. Seg beṭṭu yerra ɣer tdukli ; seg tayri ɣer yir tagmatt, … Deg tira yeffi-d tamedyazt s uɣanib d amaynut. Tin yefkan azal meqqer i lɛaddat tiqbayliyin akked ugama s umata (ulli, ṭṭbiɛa, asuki, argul, tirrugza, zzit, …)
Deg uḥric yeɛnan tamedyazt, yefti armi d usebter 54. Ḥmed Lala ileqqem-d awal fessus, yeshel i twaṭṭfa yerna-yas-d kra n useḍs. Yura-d tijmilin akken i d-yerna ɣef ccbaḥa n tayri :
« Teğğa-kem-d s lqedd,
D wallen cbant lhend. »
Syin yuɣal ɣer lecɣal i d-yezzin. Am wučči, lɛaddat, lqerḥ, lferḥ, … akken i d-yura ɣef leɛtab n lmal. Am tyaziṭ :
« Xas d yennanyer,
Tayaziṭ tbekker
Teẓẓul lefjer. »
Neɣ ɣef yimɣan :
« Asmi yesɛa uqerquc lğar
yeɣli-d deg wayyur n sebɛa.
…
Azezzu yedda-d d inebgi
D aqeffaf s wafriwen. »
Ḥmed ur yettu ad d-yessefru ɣef tnekriwin d yimenkaren :
« …
Uzzlen yidammen yilemẓi
Yewwi-d la démocratie. (tuber 88) »
« …
Gezmen aseklu s ucaqur
Nnan-d yettarra-d tili. (Matub) »
Γef uḥric yizlan, yes-sen amedyaz yerba-d izlan ɣer yizlan. Yebɣa ad d-yerr lɛaddat n zik, anda medden sefrayen, ttmeslayen s lemɛun :
« Aɛrus d ufekrun ɣef tmezduɣt heddren ;
Lqeḍ azemmur qbel uẓerzur ;
Rray ma yebḍa ɣef sin, ansa i s-d-tekkiḍ mačči syin. »
Ḥmed yezdeɣ deg tzeqqa asnulfu. Γas akken yenna deg yizli : « Yebɣa ad iferfer am lbaz, s wafriwen warẓaẓ ». Netta ixemmem yufeg s lecɣal s wafriwen n lbaz, akken ad d-yefk tiktiwin s tament n tzizwa. Yuzen-d tilufa s tektiwin timaynutin i tɣawsiwin tiqburin neɣ timiranin.
Akken daɣen i d-isellek kra wawalen seg tatut. Wid yebdan ttɣiben acku ur ten-nesseqdac ara aṭas. Gar-asen llan (cetfu/ccah, herwet/zleɛbeḍ, uɛqim/yettwaɣ…)
Deg wammud “tamedyazt d twaract-is”, nwala Ḥmed ur icuḥ ara deg usnulfu. Ayen akk sway iḥulfa, yesnufa-d fell-as. Iṭerreẓ-as-d awal i d-yurwen tamedyazt neɣ inzan.