Urigami : Tameẓla gar ileqman

Contenu supprimé Contenu ajouté
Ajerriḍ 49:
Amuran d arbib yesɛan amalay akked wunti. Nettaru amalay-is akka : Amuran (imuranen). Ma nsers-it deg waddad amaruz, ad t-naru akka : Umuran, yimuranen. Ma d unti-s nettaru-t akka : Tamurant (timuranin). Ma nsers-it deg waddad amaruz, ad t-naru akka : Tmurant (tmuranin). Amuran d awal i d-yekkan seg yisem Amuri yesɛan ula d netta amalay akked wunti. Asegget-is nettaru-t akka : imuriyen. Mi ara ten-sers deg waddad amaruz, ad ten-naru akka : Umuri (yimuriyen). Ma d unti-s nettaru-t akka : Tamurit (Timuriwin). D awal i d-yekkan seg yisem Amur.
Amur, anamek-is d akal, d ayla, d aḥric… Nettini : Wa d amur-iw, d ayla-w, d aḥric-iw…” Mi ara ad as-nernu ‘’t’’ n wunti yettuɣal akka : t + amur + t = tamurt” . Zik timetti-nneɣ, am akk timttiwin n yiɣerfan n umḍal, tella tebḍa ɣef sin. Llan wid i umi nettini Imuriyen (at Umur, wid yesɛan amur n wakal), d imdanen yedren deg yiwen n umḍiq. Ttidiren yimuriyen deg tiɣremt, bennun ixxamen-nsen s weẓru, xedmen tafellaḥt… ‘’Kkan-d seg teqbilt n Yibranissen, d taqbilt tameqrant” . Llan daɣen wid i umi ttinin Imaziɣen, d imdanen ilelliyen yedren deg ugar n yiwen umḍiq, leḥḥun seg temnaḍt ɣer tayeḍ. S umata, Imuriyen dren deg ugafa n tmazɣa, ma d Imaziɣen deg unẓul. Igelliden amedya n Gaya, Masensen, Sifaks, Yuba amezwaru, Yuba wis sin… d Imuriyen. Takfarinas… d Amaziɣ. Tura d isem Amaziɣ i newwi d isem-nneɣ, ad yili ahat imi anamek-is d tilelli… Akka i d amdan, yezga yettnadi ɣef wayen i t-ixuṣṣen.
 
=Anekcum=
 
Am waken xedmen Ijapuniyen i xedmen lejdud-nneɣ imuriyen (imaziɣen ass-a), wwin-d taẓuri n uḍfas n ukaɣeḍ s ɣur Iciniyen. Tedda-d tẓuri-a akked unekcum n ukaɣeḍ ɣer tmazɣa ahat deg lqern wis X. Mačči s ɣur ijapuniyen i tt-id-newwi, acku ur nufa ara deg umezruy yella wassaɣ ger Imuriyen akked Yijapuniyen. Sakin, deg lqern wis XI, nessekcem akaɣeḍ ɣer Yurup. Ad yili deg tallit-nni i negla ula s tẓuri n uḍfas n ukaɣeḍ. Tawsit i d-snulfan imuriyen deg-s cwiṭ n wayen i umi nettini tura deg tallit tatrat urigami amadwan akked cwiṭ seg wurigami addayan. S umata d timudmin tinzegganin, acku deg tallit-nni yella yettwagdel usgudem n wemdan neɣ aɣersiw. D wa i umi nettini : Urigami ansayan n yimuriyen neɣ urigami amuran. Ttbut n waya d tamudemt n ugḍiḍ i umi nettini ‘’awaqqur n ukaɣeḍ’’ yesɛan deg leɛmer-is anda ma ulac VII leqrun. Tamudemt-a, d ttbut n tilin n wemhaz n tẓuri yemmeẓlen d wwin n yijapuniyen. Llan kra ssawḍen armi d-nnan, ula d aseɣnew n tẓuri n uḍfas mačči deg Ccin i d-teḍra maca deg sin imeḍqan, Tandalust (Spanya) akked Japun. Ma nwala s “Awaqqur n ukaɣeḍ”, ad naf seg-s i d-wwin ilugan i ɣef yebna tura wurigami atrar. Nezmer ad nini, war ma ikukra umdan, amhaz n tẓuri n wurigami, anda ma ulac, yeḍfer sin iberdan. Agḍiḍ-a taferkit-is d tamkuẓt, ulac deg-s agzam n ukaɣeḍ, ulac deg-s asenṭeḍ s usenṭaḍ am waken yella deg wurigami ansayan n yijapuniyen. D imenzayen n wurigami ansayan n yimuriyen neɣ afurk Amaziɣ-aspanyuli, i yewwi ass-a wurigami atrar. Awaqqur n ukaɣeḍ d tamudemt tatrart ɣas akken leɛmer-is, am waken i d-nenna usawen, azal n VII leqrun aya seg wasmi tt-d-snulfan. Aṭas n tɣemmar seg tmeddurt n tẓuri n wurigami iɣer mazal tewwiḍ tafat n umezruy akken yiwen wass ad iban wayen idergen.
 
=.Urigami atrar=