Ǧamila n Tferka d yiwet n tamedyazt taqbaylit ifazen. Tlul-d deg taddart n At Yemɣur, deg tɣiwant n Amecras di tama n Buɣni (Tizi Wezzu). Tura yiwen n wedlis umi tsema Tiregwa n Nnfiḍ. Atan wayen yura fell-as uneɣmas Salem Amran n weɣmis n Dépêche de Kabylie, di Yebrir 2007, tasuqilt sɣur Omar MOUFFOK.


Aṭṭuqqet n lxir ur yettḍurru. Akka ay as-yeqqar yiwen n wanzi inefɛen deg yinurar akk n tudert, ladɣa deg unnar n tmaziɣt, imi s kra n wedlis ara d-yeffɣen s yiles-a, nesteṛḥib yes-s imi ara yejj tamaziɣt ad taf amkan-is u ad tejhed.

Ussan-a, yeffeɣ-d wedlis n yisefra n Djamila n Tferka, tamedyazt-nni yettwassnen deg tesgilt (nnuba) n « Tamedyazt war tilas », ay d-yettqeddim Muḥend Taferka deg BRTV.

”Tiregwa n Nnfiḍ”, ammud (recueil) n Ǧamila, d Muḥend Taferka s timmad-is ay as-d-yuran timsegrit (post-face) ay deg nezmer ad nɣer Ttawil inefɛen akk ay tesseqdac tmeṭṭut taqbaylit akken ad d-tessiwel ɣef ddunit d yiɣeblan-is d isefra. Ǧamila n Tferka tessen amek ara d-tecnu kullec s usefru, u tid yettgen am nettat, tikkwal yettwakkes-asent wawal.

Adlis n Ǧamila yesɛa 180 n yisebtar yernu ulac deg-s tisuqilin (asṭerjem) ɣer tefṛansist (akken nennum nettaf deg kra n wammuden n yisefra niḍen). Taqcict-a tlul-d deg taddart n At Yemɣur, deg tɣiwant n Amecras (Tizi Wezzu). Deg wammud-ines, tefka Ǧamila amur ameqqran i tayri akken ad d-tessken i medden dakken ɣas ma yella nesmeɛreq nettu-tt, tayri dima tetteqqel-d, dima nesmektay-itt-id. Dɣa, Ǧamila tcennu ɣef wakk idisan n tayri, ula ɣef uḥemmel n tayri u mi ara nɣer isefra-ines, ur nettḥulfu i trutint, wala i uɛiwed. Isefra n Ǧamila ccuṛen d tamitafuṛt akk d tugniwin n tmedyazt.

Deg usefru-ines ”Mi iḍaq ṛṛuḥ”, teqqar-d :

Aman leḥḥun deg lqaɛa
Mi iḍaq seg-sen igenni
Ccwal selleɣ-as yettɛeyyiḍ
Taṛwiḥt ihennan, temḥa

Tettkemmil :

Ur zmirent tejmilin
Lxir-ik ad ak-t-rrent
Neɣ aḥriq n tjejjigin
Yal ass ma hdiɣ-ak-tent
Ad yettwalas wul ddin

Tamuɣli-a tumliḥt ay tesɛa Djamila teddukkel d tmussni-ines ijehden deg teqbaylit. D ay-a ay d-yettafken isefra ẓiden i tɣuri.

Nnig temsalt n tayri, Ǧamila Taferka tessawal daɣen ɣef tmedyazt s timmad-is, ɣef tegnit n tmeṭṭut, ɣef waḍḍan, ɣef tmetti (société), ɣef lḥif, ɣɣef tudert, ɣef talwit d waṭas n tlufa niḍen.

Deg way-n yerzan tamṣukt (structure), Ǧamila tebna isefra-ines s yiberdan yemgerraden. Kra deg-sen d iskendriyen (alexandrins), maca tebna-d daɣen ifyar (vers) s 8 n tunṭiqin (octosyllabe), akk d yisefra itteddun s ṛebɛa yefyar neɣ s ttesɛa yefyar. Tameɣrut (rime) n Ǧamila d tin ay deg teṭṭuqqet temṣ̣ukt n AAB, u tesseqdec tameɣrut tanmidegt (rime croisée).

Yessefk ad d-nger tamawt dakk-n Djamila tesseqdec aṭas tamitafuṛt deg yisefra-ines, u llan kra deg-nsen, deg wezwel-nsen (titre) yagi ad tt-naf am “Ajejjig n Lekdeb”, “Tabrat i zzheṛ”, “Snulfu-iyi-d”.

Ammud-a (recueil) tessuffeɣ-it-id Djamila i ddemma-ines, d acu kan , tettekka deg-s BRTV. D tiẓrigin ”Le Savoir” [Tizi Wezzu] ay t-id-yessuffɣen. Axxam-a n ussuffeɣ n yedlisen, melmi kan ay d-yebda leqdic u la yettnerni cwiṭ, cwiṭ.

Ǧamila n Tferka, tesɛa daɣen zzheṛ imi argaz-ines, Salem Saɛd, yebded s idis-is, yettɛawan-itt. Tanaẓurt-a la tt-yettṛaju waṭas n lxir ɣer sdat. Ihi a Ǧamila, ɣas faṛes !

Tamselyut, Iseddagen & Izdayen Iberraniyen ẓreg