}}
'''Tacawit''' neɣ '''TawrasitTawrasyant''' d -tutlayt iiy ttmeslayen icawiyenYicawiyen, di temnaṭtemnaḍt nen wedrar nen Wawras (umuumi qqarenqqaṛen RrumanYiṛomanen: ''Aurasius Mons''), di tmurt en [[Dzayer]]. Tacawit tettekki deg tutlayin timaziɣinTimaziɣin. Asmi ddd-yura tajerrumt tamecṭuḥttameẓẓyant nen tcawitTcawit, G. Mercier (1896) yenna-yas belli imaziɣenImaziɣen izedɣen Awras semman iman- nsen ''Qbayel'', semman tutlayt-nsen ''haqbaylith''. Awal nen taɛrabtTeɛrabt ''cawiya'' yella kra nen yir awal, anamek-is d -"imeksawen". Maca d -awal iiy seqdecen aṭas, alarmi tura ula d-Imaziɣen imaziɣen nen Wawras semman iman- nsen ''Icawiyen'' yerna tutlayt-ensen nsen ''tacawitTacawit''.
LwilayatTimaẓlayin (elwilayat) anda ttmeslayen tutlayt agi d : [[Batna|Tabatent]], [[Xenclet]], [[Suq Ahras]], [[Um Lebwaqi]], [[Tebessa|Tbessa]], [[Qsenṭina]], tɣiwanin di wenẓul nen [[Sṭif]] ded umur nen ugafa nen tmaẓlayt twilayt(tawilayt) nen [[Tibeskert|Tbeskert]].
==Tasnimeslit nen Tcawit==
*g > y (At Ɛebdi) : argaz > aryaz;
eg > ey "sker" ;
mger > myer ;
bzeg > bzybzey/bziy
*g > ǧ > j (Amag Azeggaɣ ed At Fraḥ) : gar > ǧar > jar ; tagrest > tajrest ; mger > mjer ; ajenna (< agenna) "igenni" ; ajerqil (<agertil) ; aniji (<anebgi) "inebgi...
*kg > cǧ :> kemj >(Amag cem;Azeggaɣ neknined >At necninFraḥ): "nekni"gar ;> (a)kalǧar > caljar "akal"...;
*kk > čč : nekk > nečč ; kkat > ččat "wwet" ; nekkenti > neččenti.
tagrest > tajrest ;
mger > mjer ;
ajenna (< agenna) "igenni" ;
ajertil (<agertil) ;
aniji (<anebgi) "inebgi"
*k > c : kem > cem;
neknin > necnin "nekni" ;
(a)kal > cal "akal"
*kk > čč : nekk > nečč ;
kkat > ččat "wwet" ;
nekkenti > neččenti.
Wanag, aznaɣri amaziɣ /y/ tezmer ad tuɣal d tiggeɣt tanɣant /g, gg/ :
*yis > gis "aɛudiw", yaziḍ > gaziḍ "ayaziḍ" (tama n Txencelt ed Temilit) : teyni > qeggeni "tini/ṭṭmer"...
Zdat tiggeɣt taɛeẓẓugt – /y/ ad yuɣal /k/ > [ç] : Tazdayt > Tazdaçt ; Tahyuyt > Tahyut, "Taqcict"...
Tahyuyt > Tahyut, "Taqcict"...
== Adelsumuɣ ==
|