Tifus
Tifus neɣ Tiffis d aṭṭan anamsad yettenṭaṭen txeddem-it-id tbiktirt n Rikettsya yettwassnen s talɣa tussnant s Rickettsia prowazekii, d yiwen gar waṭas n waṭṭanen yettemcabin asrag-is (ssebba-ynes) agejdan d tabiktirt n wekray, dɣa tabiktirt n wekray id igrllun s waṭṭan tga d amuddir ajenṭad yettwasefken fell-as ad tidir s agensu (daxel) n tebnikt yerna ur tezmir ara ad tt-idir s azɣar (beṛṛa) n tfekka i waṭas n wakud, aṭṭan-a yettenfufud deg yideggan yeččuren d ifganen (lɣaci) d yideggan anda ulac tezdeg. Yettenfufud seg wemdan ar wemdan s telkin n tfekka i nettgen, dɣa d amsuji Afrensaw Charles Nicolle i d amezwar yesnarem-d anect-a deg useggas n 1909 ayenn yeǧǧan arraz n Nopel i tesnujjya ad yili d amur-is deg useggas n 1928
Tifus | |
---|---|
![]() | |
Aglam | |
Anaw |
aṭṭan imigem abiktiran amenzu, rickettsiose (fr) ![]() aṭṭan |
Tamuzzegt | tasensigemt |
Tamentilt |
Rickettsia (fr) ![]() |
Asulay | |
ICD-10-CM | A75, A75.9, A75.0, A75.2, A75.1 d A75.3 |
ICD-9-CM | 081.0, 081.9 d 080 |
DiseasesDB | 29240 |
MedlinePlus | 001363 |
eMedicine | 001363 |
Disease Ontology ID | DOID:11256 |
Tallit n tezdalt d tin yettaṭṭafen gar n 7 n wussan ar 15 n wussan sin akin ad binen iskanen igan d amaẓla imsullsen (qessiḥen), tawla d ucittaw, iskanen-a ttɣamayen 3 n imalasen (azal n 21 n wussan) sin akin ad yejji umaṭun neɣ ad yukkes (ad immet)
Ɣas akken tifuyid yettemcabi tifus maca gan d aṭṭanen yemgaraden yakk ula deg yisragen-nsen